Γυναίκα μόνη και εξωσωματική: To freeze or not to freeze;

Όλο και περισσότερες γυναίκες σήμερα καταπιάνονται με την καριέρα και την επαγγελματική τους ανέλιξη. Σε αυτό τους το κυνήγι συχνά καθυστερούν να «εκπληρώσουν» το ρόλο που η φύση τους έχει προκαθορίσει, αυτόν της μητρότητας, με αποτέλεσμα τη δημιουργία του κλάδου της εξωσωματικής γονιμοποίησης που δυστυχώς ή ευτυχώς ανθεί στις μέρες μας.

Όπως όμως όλα τα πράγματα στη ζωή υπάρχει πάντα και η άλλη όψη. Τι είναι άραγε επιτυχία; Η απάντηση είναι μάλλον ασαφής και φλερτάρει με έννοιες φιλοσοφικές που μάλλον θα μας αποπροσανατολίσουν.

Τι να κάνει τώρα που είναι πια μόνη; Άραγε θα μπορέσει να συνέλθει από τον χωρισμό της και πότε; Μήπως είναι πολύ αργά όταν αυτό συμβεί; Αυτά τα ερωτήματα πιθανόν να έχουν απασχολήσει πολλές νέες γυναίκες μετά από τη διάλυση μιας μακροχρόνιας σχέσης στην οποία είχαν «επενδύσει».

Η διάθεσή μου δεν είναι λογοτεχνική όμως όπως είναι γνωστό η τέχνη μιμείται την ζωή και με αυτή τη ζωή είναι που καταπιάνομαι σε καθημερινή βάση. Ο λόγος που γράφω αυτό το κείμενο είναι κυρίως για να μεταφέρω τη γνώση και την εμπειρία μου στον τομέα της διατήρησης της γονιμότητας μετά από 10 χρόνια σε μερικά από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία του Λονδίνου.

Η διατήρηση της γονιμότητας στις ημέρες μας είναι μια πραγματικότητα. Οι πιο γνωστές μέθοδοι αφορούν την κρυοσυντήρηση ωαρίων ή τη κρυοσυντήρηση εμβρύων. Η πρώτη μέθοδος αφορά κυρίως γυναίκες χωρίς σύντροφο ενώ η δεύτερη απαιτεί την διαθεσιμότητα συντρόφου η δότη σπέρματος.

Δεν θα επισέλθω σε επιστημονικές λεπτομέρειες και ιατρική βιβλιογραφία απλά θα αναφέρω ότι η κρυοσυντήρηση γαμετών ( εμβρύων, ωαρίων ή σπέρματος) θεωρείται προτιμότερο να γίνεται σε όσο το δυνατόν νεώτερη ηλικία και σίγουρα πρίν την ηλικία των 35 ετών ειδικά στην περίπτωση της κρυοσυντήρησης ωαρίων. Ο λόγος αφορά κυρίως την μεγαλύτερη ευαισθησία των ωαρίων σε σχέση με τα έμβρυα στη διαδικασία κρυοσυντήρησης και απόψυξης.

Προκειμένου μια γυναίκα να «καταψύξει» τα ωάρια/έμβρυα της, θα πρέπει να ολοκληρώσει ένα κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF) κατά το πέρας του οποίου θα κρυοσυντηρήσει το γενετικό υλικό που θα προκύψει. Σε αυτή την περίπτωση και ανάλογα με τον αριθμό των γαμετών που θα είναι διαθέσιμοι για αυτή, θα έχει μια ρεαλιστική δυνατότητα να αποκτήσει ένα βιολογικό παιδί αρκετά χρόνια αργότερα.

Αυτό που θα πρέπει να τονιστεί εδώ είναι οτι ο αριθμός τον ωαρίων που απαιτείται σε σχέση με τον αριθμό εμβρύων είναι ακόμα δυσανάλογος με την υπάρχουσα τεχνογνωσία. Με αυτό θέλω να αναφέρω ότι τα κρυοσυντηρημένα έμβρυα είναι πολυ πιο ανθεκτικά στην κρυοσυντήρηση σε σχέση με τα ωάρια τα οποία είναι πολύ πιο ευάλωτα στην διεργασία απόψυξης. Έτσι ενώ για παράδειγμα από 10 έμβρυα περιμένει κανείς να επιβιώσουν για χρήση 80-90% αυτών το αντίστοιχο ποσοστό για τα ωάρια δεν ξεπερνά το 15-20 % στη καλύτερη περίπτωση. (Τα νούμερα αυτά στην ιατρική βιβλιογραφία ποικίλουν σημαντικά αυτό όμως οφείλεται κυρίως στην ηλικία της γυναίκας κατά την στιγμή που θα ολοκληρωθεί η διαδικασία της κρυοσυντήρησης). Με βάση τη διεθνή βιβλιογραφία καθώς και τη δική μου εμπειρία η μέση ηλικία που μια γυναίκα θα σκεφτεί ή θα πραγματοποιήσει την κρυοσυντήρηση των ωαρίων της ειναι 37-38 χρονών κατά μέσο όρο. Αυτό είναι που ίσως πρέπει να αλλάξει….

Υπάρχουν και άλλες επιλογές οι οποίες όμως είναι λιγότερο διαδεδομένες και διαθέσιμες όπως η κρυοσυντήρηση ωοθηκικόυ ιστού που όμως δεν πιστεύω ότι αρμόζουν σε αυτό το κείμενο… τουλάχιστον προς το παρόν.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται έτσι ώστε να μην παρερμηνευθούν οι δυνατότητες που δίνει σε μια γυναίκα η κρυοσυντήρηση και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να εκληφθεί ως λόγος εφησυχασμού ή περιφρόνησης των κλασσικών μεθόδων αναπαραγωγής. Κάθε γυναίκα και κάθε ζευγάρι είναι μοναδικό και έτσι η εξατομικευμένη συμβουλευτική από ένα ειδικό με εμπειρία στον τομέα της διατήρησης γονιμότητας είναι ιδιαίτερα σημαντική ώστε να ληφθεί η σωστή απόφαση τη σωστή στιγμή.

Κλείνοντας και απαντώντας στο αρχικό ερώτημα ‘To freeze or not to freeze” η απάντηση είναι εξαρτάται…..

source: https://www.singlewoman.gr/omorfi/gynaika-moni-kai-exosomatiki/

Γυναικεία γονιμότητα: Πώς να τη διατηρήσεις και να τη προφυλάξεις

Η Louise Brown το πρώτο παιδί από εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), γεννήθηκε εδώ και 40 χρόνια. Απο τότε η μέθοδος αυτή έχει εξαπλωθεί ευρέως ενώ σήμερα περίπου 6.5 εκατομμύρια ζώσες γεννήσεις έχουν προέλθει από εξωσωματική γονιμοποίηση (ESHRE focus on reproduction).

Σε παγκόσμιο επίπεδο παρατηρείται αυξητική τάση της ηλικίας πρώτης κυοφορίας και κατ’επέκταση η ανάγκη εξωσωματικής γονιμοποίησης αφού ως γνωστό μετά το 35 έτος η γονιμότητα μιας γυναίκας αρχίζει να φθίνει με ταχύ ρυθμό. (Human Reproduction. 2016 Jul:31 (7) 1390-6).

Η υπογονιμότητα χωρίζεται σε πρωτοπαθή (γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που δεν έχουν γεννήσει ποτέ) και δευτεροπαθή (γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που έχουν γεννήσει τουλάχιστον ένα παιδί) και οι κύριες αιτίες περιλαμβάνουν

• Ηλικία γυναίκας (ποιότητα ωαρίων)
• Αντρικός παράγοντας (Τερατοσπερμία, Υψηλό κατακερματισμό DNA, Αζωοσπερμία κτλ)
• Σαλπιγγικός παράγοντας (Υδροσάλπιγγα, Στείρωση κτλ)
• Διαταραχές της ωορηξίας (π.χ Πολυκυστικές Ωοθήκες – PCOS)
• Παθήσεις της Μήτρας (Δίκερος μήτρα, Kαρδιόσχημη μήτρα, Σύνδρομο Ασερμαν, Πολύποδες, Ινομυώματα κτλ)
• Ανοσολογικοί παράγοντες (Ενδομητρίωση , Aυξημένα Natural Killer cells, NK)
• Ενδοκρινολογικές παθήσεις ( Υποθυρεοειδισμος, Υπερπρολακτιναιμία κτλ)
• Ιδιοπαθής (Δεν βρίσκεται αιτία)

Ως γνωστό η πρόληψη υπερέχει της θεραπείας και για αυτό το λόγο θα αναφερθώ στο κομμάτι αυτό πρώτα. Στο κομμάτι της υπογονιμότητας η πρόληψη χωρίζεται στην πρωτογενή και στην δευτερογενή.

Η πρώτη αφορά απλά μέτρα που θα αποτρέψουν μια γυναίκα να χρειαστεί θεραπεία για υπογονιμότητα (πχ εξωσωματική γονιμοποίηση – I V F κτλ). Η δευτερογενής πρόληψη αφορά μέτρα που θα αυξήσουν τις πιθανότητες μια θεραπεία υπογονιμότητας να είναι επιτυχής (π.χ. κρυοσυντήρηση εμβρύων/ωαρίων ή και ωοθηκικού ιστου).

H έννοια της πρωτογενούς πρόληψης ( Προφύλαξης γονιμότητας) είναι σχεδόν άγνωστη μέχρι σήμερα κατι που σίγουρα πρέπει να αλλάξει.

Πρωτογενής Πρόληψη

Μερικά απλά μέτρα προφύλαξης της γονιμότητας περιλαμβάνουν

• Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή, η λογική χρήση συμπληρωμάτων διατροφής (π.χ Φυλικού οξέος, Βιταμίνης D, ιχνοστοιχείων κτλ) καθώς και η αποφυγή παχυσαρκίας είναι σημαντική τόσο για την γενική υγεία της γυναίκας όσο και για τη διατήρηση της γονιμότητας.
• Χρήση προφυλακτικού προς αποφυγή τόσο ανεπιθύμητης κύησης όσο και σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων όπως τα χλαμύδια που μπορούν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη βλάβη στις σάλπιγγες, Χρόνια Πυελική φλεγμονή και κατά συνέπεια υπογονιμότητα.
• Αποφυγή αμβλώσεων ή αποξέσεων (πολύ συχνές στην Ελλάδα) οι οποίες ειδικά αν γίνονται χωρίς προσοχή μπορούν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτη βλάβη στο ενδομήτριο ή και συμφύσεις ( Σύνδρομο Ασερμαν) και κατά συνέπεια υπογονιμότητα.
• Οικογενειακός προγραμματισμός με στόχο το πρώτο παιδί να κυοφορείται ιδανικά πρίν την ηλικία των 30 ετών και σίγουρα πριν τα 35 έτη.
• Ορθή και επιστημονικά εμπεριστατωμένη ενημέρωση των γυναικών σχετικά με την βέλτιστη ηλικία κυοφορίας καθώς και πότε να στραφεί στον ειδικό.

Δευτερογενής Πρόληψη

Οταν η πρόληψη δεν είναι πια επιλογή τότε αποκτά νόημα ο όρος διατήρηση γονιμότητας.

Παρακάτω Θα αναφερθώ στη διατήρηση γονιμότητας για κοινωνικούς λόγους μόνο. Σε αυτή τη κατηγορία συμπεριλαμβάνονται γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που για πλειάδα λόγων δε είναι σε θέση να κυοφορήσουν άμεσα.π.χ Αδυναμία ανεύρευσης κατάλληλου συντρόφου, επαγγελματικοί λόγοι, πρωταθλητισμός κτλ.

To ASRM (American Society for Reproductive Medicine) και η SARM (Society for Assisted Reproductive Technology) ανακοίνωσαν επίσημα το 2013 ότι η κρυοσυντήρηση ωαρίων δεν θεωρείτε πλεόν πειραματική μέθοδος. Αυτό σηματοδότησε την εξάπλωση της μεθόδου στο ευρύτερο κοινό.

Η διαδικασία της κρυοσυντήρησης ωαριών περιλαμβάνει ένα κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης, ωοληψία και ακολούθως την κατάψυξη των ωαρίων με τη μέθοδο της υαλοποίησης (vitrification). Μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 500 ζώσες γεννήσεις από κρυοσυντήρηση ωαρίων. (Fertil Steril. 2010 Feb;93(2):391-6.)

Η πιο σημαντική παράμετρος που επηρεάζει την επιτυχία της μεθόδου είναι η ηλικία της γυναίκας κατά τη στιγμή της κρυοσυντήρησης. Με βάση τη βιβλιογραφία τα κάλυτερα αποτελέσματα της μεθόδου αφορούν γυναίκες κάτω των 35 ετών ενώ το όφελος είναι μικρό σε γυναίκες κάτω των 30 ετών σε σχέση με τη «στάση αναμονής» αφού οι περισσότερες από αυτές τις γυναίκες θα συλλάβουν φυσιολογικά. (Fertil Steril. 2015 June ; 103(6): 1551–1556).

Με βάση μια πρόσφατη μεγάλη μελέτη που δημοσιέυτηκε στο περιοδικό Fertility Sterility to 2013, ο ειδικός στη διατήρηση γονιμότητας μπορεί πλέον να ενημερώσει την ενδιαφερόμενη γυναίκα σχετικά με την πιθανότητα ζώσας γέννησης ανάλογα με τον αριθμό ωαρίων που θα καταψύχει και την ηλικία της (Fertil Steril. 2013 Aug;100(2):492-9)

Λόγω της αναμενόμενης και φυσιολογικής ελλάτωσης της γυναικείας γονιμότητας μετά τα 37-38 έτη η κρυοσυντήρηση ωαρίων θα πρέπει να προσφέρεται με φειδώ και ύστερα από εξατομικευμένη ενημέρωση σε αυτή την ηλικιακή ομάδα.

Μια εναλλακτική θα μπορούσε να είναι η απόπειρα κρυοσυντήρησης εμβρύων που θα προκύψουν απο γονιμοποίηση με σπερμα δότη, αν κάτι τέτοιο είναι αποδεκτό από τη γυναίκα βεβαίως.

Σε κάθε περίπτωση αυτό που πρέπει να καταστεί σαφές ότι η κρυοσυντήρηση ωαρίων δε θα πρέπει αν αντικαταστήσει τον κλασσικό οικογενειακό προγραμματισμό. Η κάθε γυναίκα είναι μοναδική και έτσι η εξατομικευμένη αντιμετώπιση της από κάποιον ειδικό στον τομέα της διατηρησης γονιμότητας θα της δώσει την ευκαιρία να αποφασίσει για το μέλλον της.

Η ορθή (Evidence Based), έγκαιρη και ανιδιοτελής ενημέρωση του γυναικείου πληθυσμού πάνω στο συγκεκριμένο ζήτημα είναι ένα δυνατό «όπλο» στην καταπολέμηση της υπογονιμότητας ένω σε πολλές περιπτώσεις μπορέι να «γλιτώσει» μια γυναίκα από πολυδάπανες και ψυχοφθόρες διαδικασίες όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση.

Δημοσίευση: https://singleparent.gr/

Σεξ στη περίοδο: Επιτρέπεται ή όχι;

Από ιατρικής απόψεως αντένδειξη στη σεξουαλική επαφή κατά την περίοδο δεν υπάρχει ενώ η εγκυμοσύνη δεν αποκλείεται κατά την περίοδο και έτσι συνιστάται η χρήση προφυλακτικού.

Πολλές κοπέλες έχουνε μεγαλώσει με τη πεποίθηση ότι κατά τη διάρκεια της έμμηνου ρύσεως (περιόδου) η σεξουαλική επαφή δεν επιτρέπεται ή δεν είναι ασφαλής. Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά και ας ξεδιαλύνουμε «μύθο» από πραγματικότητα…

Η περίοδος είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό!! Κάθε μήνα το ενδομήτριο της γυναίκας «προετοιμάζεται» για την πιθανή εμφύτευση ενός εμβρύου, όταν κάτι τέτοιο δεν συμβεί ( δηλαδή στις περισσότερες περιπτώσεις) η απόπτωση του ενδομητρίου (αποκώλυση) από τοίχωμα της μήτρας είναι αυτο που ονομάζουμαι περίοδο.

Είναι γεγονός ότι τις πρώτες μέρες της περιόδου πολλές γυναικές έχουν αρκετό πόνο και έτσι μπορεί να μην επιθυμούν σεξουαλική επαφή κάτι το οποίο είναι απολύτως κατανοητό.

Σε άλλες περιπτώσεις η γυναίκα μπορεί να μην αισθάνεται «καθαρή» ή να φοβάται ότι ο σύντροφός της δε θα την επιθυμεί και έτσι να αποφεύγει την επαφή.

Υπάρχει πάντα όμως και η θετική ματιά και έτσι και σε αυτή την περίπτωση υπάρχουν πλεονεκτήματα.

Πολλές γυναίκες νιώθουν έντονη διέγερση κατά την περίοδο και και επίσης η απελευθέρωση ορμονών όπως η ωκυτοκίνη και η σεροτονίνη προκαλούν αίσθημα ευφορίας ενώ συχνά παρατηρείται ελάττωση του πόνου της περιόδου.

Από ιατρικής απόψεως αντένδειξη στη σεξουαλική επαφή κατά την περίοδο δεν υπάρχει. Η δημοφιλής θεωρία που αρκετές γυναίκες αλλά και ιατροί πιστεύουν ότι το σέξ κατά την περίοδο ευθύνεται για τη δημιουργία ενδομητρίωσης δεν ευσταθεί επιστημονικά.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να επιθυμούν και οι δυο συντροφοι και να ληφθούν κάποια πρακτικά μέτρα για να διευκολυνθεί η όλη διαδικασία.

• Χρηση πετσέτας για αποφυγή λεκέδων στα σεντόνια.
• Αποφυγή κάποιων στάσεων και προτίμηση οριζόντιων θέσεων ( η βαρύτητα δεν βοηθάει στην περίπτωση αυτή..)
• Συνίσταται η χρήση προφυλακτικού για προστασία απο σεξουαλικώς μεταδιδώμενα νοσήματα ( HIV, Ηπατίτιδες κτλ).
• Η εγκυμοσύνη δεν αποκλείεται κατά την περίοδο και έτσι η χρήση προφυλακτικού συνιστάται ( οι πιθανότητες είναι σαφώς μειωμένες αλλά η ωορηξία σε κάποιους κύκλους μπορεί να γίνει καθυστερημένα και έτσι υπάρχει πιθανότητα εγκυμοσύνης).

Δημοσίευση: https://www.singlewoman.gr/omorfi/ygeia/sex-sti-periodo/